انقلاب
بحث، بحث بنیاد است.
انقلاب اسلامی با همهی انقلابهای دیگر متفاوت است؛ نه یک انقلاب صرفاً معنوی و فرهنگی است، نه یک انقلاب صرفاً اقتصادی است، نه یک انقلاب صرفاً سیاسی است؛ یک انقلاب همهجانبه است. مثل خودِ اسلام است. همانطوری که اسلام ابعاد معنوی و اخلاقی دارد، ابعاد الهی دارد، در عین حال ناظر به زندگی مردم است؛ بعد اقتصادی، بعد سیاسی، بعد اجتماعی در اسلام وجود دارد؛ انقلاب اسلامی هم دارای ابعاد مختلف بود و راز ماندگاری انقلاب اسلامی و روزبهروز زندهتر شدن این انقلاب در سطح منطقه و جهان، همین ابعاد گوناگون آن است که با نیازهای بشر متوازن و همراه است. بیانات در مراسم نوزدهمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمهالله) ۱۳۸۷/۰۳/۱۴ یک پیام از پیامهای مظلوم و فراموش شدهای که بار دیگر بایستی به آن اهتمام ورزید و آن را به ذهنهای مردم منتقل کرد، عظمت و شکوه و اهمیت انقلاب اسلامی ماست. این انقلاب چیز کوچکی نبود و تمام هم نشده است. انقلاب فقط شورش کردن، به خیابان ریختن و جنجال کردن نیست. انقلاب یعنی تغییر بنیادینِ همهی نهادهای اصلی زندگی جامعه؛ تغییر بنیادینِ آنچه غلط و کج و نابجاست، به آنچه صحیح و مستقیم و بجاست. این حرف را ما از اوّل هم میگفتیم و چنین نیست که امروز بگوییم. این امری است که بتدریج و در طول زمان با تلاش و مجاهدت دائمی انجام میگیرد؛ مشروط بر اینکه روح و خواست و ضرورت انقلاب در مردم باقی بماند. چند سال است که پیامهای متعددی از طرف همان جبههی مقابلی که به آن اشاره کردم، مرتّب به مغز مردم وارد میشود که انقلاب تمام شد، انقلاب بیخود است و اصلاً انقلاب غلط است! آنها معنای انقلاب را تحریف میکنند و انقلاب را به معنای یک شورش کور، حرکت خشن و بیهدفمعنا میکنند و میگویند غلط بود، درست نبود و اصلاً دوران انقلابها تمام شده است! بیانات در دیدار مسئولان سازمان صدا و سیما ۱۳۸۱/۱۱/۱۵ این انقلاب، انقلابی بود برای خدا. آن روزی که این انقلاب آغاز شد، این نهضت به وجود آمد، مثل نهضت احزاب نبود، مثل حرکت سیاسی حزبهای دنیا نبود که به قصد کسب قدرت باشد؛ حرکتی بود در عین مظلومیت، برای اجرای احکام الهی، برای ایجاد جامعهی اسلامی، برای استقرار عدالت در جامعه. آن کسانی که مجاهدت کردند تا انقلاب به پیروزی رسید، و آن کسانی که پای این انقلاب ایستادند و مجاهدت کردند تا این ثبات و دوام را پیدا کرد، نیتهای خالصشان بود. شهدای شما، شهدای نیروی هوائی، از این قبیل بودند. شهدای نیروهای مسلح، همه از این قبیل هستند. آن کسانی که برای خدا کار کردند، برای خدا تلاش کردند، خداوند هم به کارشان برکت داد. چیزی که دشمن انقلاب آن را نمیتواند درک کند، همین نکته است. چیزی که دستگاههای استکبار و صهیونیسم نمیتوانند بفهمند، همین مسئله است. نمیتوانند بفهمند که استحکام این بنا به خاطر این است که برای خداست، بر پایهی اخلاص بنا شده است و با مجاهدت پیش رفته است. لذا انقلاب و نظام اسلامی دلها را تسخیر میکند. بیانات در دیدار فرمانده و پرسنل نیروی هوائی ارتش ۱۳۸۸/۱۱/۱۹
مبارزه
مبارزه توام با بصیرتی عمیق
در تفسیر و تحلیل انقلاب ما ، گروهی معتقد به تفسیر تک عاملی هستند میگویند تنها یک عامل در ایجاد این انقلاب دخیل بوده است البته در میان این گروه سه نظر مختلف وجود دارد یک دسته عامل را صرفا مادی و اقتصادی ، دسته ای دیگر عامل را تنها آزادی خواهی و دسته سوم عامل را فقط اعتقادی و معنوی میدانند در مقابل این گروه ، گروه دیگری قرار دارند که معتقدند انقلاب تک عاملی نبوده بلکه در تکوین و ایجاد این انقلاب هر سه عامل بصورت مستقل دخالت داشته اند و در آینده ، این انقلاب با همکاری و ائتلاف این سه عامل است که تداوم پیدا میکند و بثمر میرسد . اما در کنار این نظرات ، نظر دیگری وجود دارد که خود ما نیز موافق آن هستیم در اینجا کوشش میکنیم تا حد امکان نظر اخیر را تشریح کنیم انقلاب ایران به اعتراف بسیاری یک انقلاب مخصوص به خود است یعنی برای آن نظیری در دنیا نمیتوان پیدا کرد در مورد یگانه بودن انقلاب گروهی که بوجود سه عامل مستقل معتقدند میگویند ما در دنیا هیچ انقلابی نداریم که این سه عامل در آن دوش بدوش یکدیگر حرکت کرده باشد ما نهضت های سیاسی داریم ولی طبقاتی نبوده اند ، نهضت های طبقاتی داریم اما سیاسی نبوده اند و بالاخره اگر هر دو این عوامل وجود داشته اند ، از عوامل معنوی و مذهبی خالی بوده اند باین ترتیب این گروه نیز نظر ما را در مورد منحصر بفرد بودن این انقلاب بنحوی میپذیرند از نظر ما این انقلاب اسلامی بوده است ، اما منظور از اسلامی بودن باید روشن گردد بعضیها فکر میکنند مقصود از اسلام تنها همان معنویتی است که در ادیان بطور کلی و از جمله در اسلام وجود دارد گروه دیگر میپندارند اسلامی بودن بمعنای رواج مناسک مذهبی و آزاد بودن انجام عبادات و آداب شرعی است اما با وجود این تعبیرات ، لااقل بر ما روشن است که اسلام معنویت محض ، آن چنان که غربیها درباره مذهب میاندیشند ، نیست این حقیقت نه تنها درباره انقلاب فعلی ، بلکه در مورد انقلاب صدر اسلام نیز صادق است . انقلاب صدر اسلام در همان حال که انقلابی مذهبی و اسلامی بود ، در همان حال انقلابی سیاسی نیز بود ، و در همان حال که انقلابی معنوی و سیاسی نیز بود ، انقلابی اقتصادی و مادی نیز بود یعنی حریت ، آزادگی ، عدالت ، نبودن تبعیضهای اجتماعی و شکاف های طبقاتی در متن تعلیمات اسلامی است در واقع هیچ یک از ابعادی که در بالا بانها اشاره کردیم ، بیرون از اسلام نیستند راز موفقیت نهضت ما نیز در این بوده است که نه تنها به عامل معنویت تکیه داشته ، بلکه آندو عامل دیگر - مادی و سیاسی - را نیز با اسلامی کردن محتوای آنها ، در خود قرار داده است فی المثل ، مبارزه برای پر کردن شکافهای طبقاتی ، از تعالیم اساسی اسلام محسوب میشود ، اما این مبارزه با معنویتی عمیق توأم و همراه است . از سوی دیگر روح آزادی خواهی و حریت در تمام دستورات اسلامی به چشم میخورد در تاریخ اسلام با مظاهری روبرو میشویم که گوئی به قرن هفدهم - دوران انقلاب کبیر فرانسه - و یا قرن بیستم - دوران مکاتب مختلف آزادیخواهی - متعلق است . داستانی که جرج جرداق از خلیفه دوم نقل میکند و آن را با کلام امیرالمؤمنین مقایسه میکند در این زمینه نمونه خوبی است مشهور است در وقتی که عمروعاص حاکم مصر بود ، روزی پسرش با فرزند یکی از رعایا دعوایش میشود ، در ضمن نزاع پسر عمروعاص سیلی محکمی بگوش بچه رعیت میزند رعیت و پسرش برای شکایت پیش عمروعاص میروند ، رعیت میگوید پسرت به پسر من سیلی زده و طبق قوانین اسلامی ما آمده ایم تا انتقام بگیریم عمروعاص اعتنایی به حرف او نمیکند و هر دو را از کاخ بیرون میکند رعیت غیرتمند و پسرش برای دادخواهی راهی مدینه میشوند و یکسر بنزد خلیفه دوم میروند در حضور خلیفه رعیت شکایت میکند که این چه عدل اسلامی است که پسر حاکم ، پسر مرا سیلی میزند و حق دادخواهی را هم از ما میگیرد عمر دستور احضار عمروعاص و پسرش را میدهد ، بعد از پسر رعیت میخواهد که در حضور او سیلی پسر عمروعاص را تلافی کند آنگاه رو به عمروعاص میکند و میگوید : " متی استعبدتم الناس و قد ولدتهم امهاتهم احرارا " از کی تا بحال مردم را برده خودت قرار داده ای و حال آنکه از مادر آزاد زائیده شدهاند . با مقایسه با انقلاب فرانسه ، میبینیم که درست همین طرز تفکر روح آن انقلاب را تشکیل میدهد از جمله این اعتقاد که " هر کس از مادر آزاد زائیده میشود و بنابراین آزاد است " از اصول اساسی انقلاب فرانسه بشمار میرود. پیرامون انقلاب اسلامی، صفحه ۴۰/۴۱/۴۲
تنها گزینه
شریعت اسلامی گزینهای میان دو گزینه نیست، بلکه گزینهای است که انتخابی جز آن وجود ندارد.
طرح شعار «جمهوری اسلامی» از جانب امام خمینی چیزی جز تداوم دعوت انبیاء و ادامه نقش محمد (ع) و علی (ع) در برپایی حکومت خدا بر روی زمین نمیباشد. طرح این شعار بیانی صادق از اعماق ضمیر امتی است که شکوهی را برای خود جز در سایه اسلام نمیشناسد و هرگز زیر بار ذلت و زبونی و بیچارگی و محرومیت و وابستگی به کفار استعمارگر زندگی نکرد مگر آنگاه که اسلام را رها کرد و رسالت عظیم تاریخی خود را در زندگی فراموش نمود. شریعت اسلامی گزینهای میان دو گزینه نیست، بلکه گزینه است که انتخابی جز آن وجود ندارد. خداوند فرموده است: و هیچ مرد و زن مومنی را نرسد که چون خدا و فرستادهاش را به کاری فرمان دهند برای آنان در کارشان اختیاری باشد. اما خواست امام خمینی این بود که ملت مسلمان ایران، بار دیگر با آگاهی و قاطعیت و با تحمل بار این امانت بزرگ، اختیار، اراده و شایستگی خود را به اثبات برساند
سالهای منتهی به انقلاب، سالهای ظلم، بیعدالتی، استبداد داخلی و استعمار خارجی بود. از طرف دیگر، به اسم تجددگرایی و مدرنیته اسلام به کنار گذاشته میشد. عناصر متعددی در حرکت مردم به سمت انقلاب تاثیر داشتهاند اما میتوانیم اسلام را عاملی بدانیم که راه حل تمام مشکلات را در برمیگرفت. احیای اسلام، احیای سایر عناصر بود؛ اسلام یک ایدئولوژی است و برای تمام شئون زندگی معنوی، اجتماعی، اقتصادی و.. انسان برنامه دارد. انقلاب نیز در اسلام ریشه دارد. طاغوت قدرتیست طغیانگر در مقابل خدا و قرآن بارها به لزوم اجتناب از حکومت طاغوت اشاره کرده است. در شرایطی که اسلام مورد غفلت واقع میشود، انقلابی شکل میگیرد که ریشه در آن دارد. عاملان انقلاب من جمله روحانیون در راستای ایجاد تحول دو جبهه فعالیت میکردند. برخی درجهت بیداری اسلامی تلاش و اصول و مفاهیم اسلام را تببین میکردند. عده دیگری در جبهه سیاسی با رژیم مبارزه میکردند. نکته قابل توجه اینجاست که اگر ترویج مبانی اسلام در میان مردم وجود نداشت و همراهی مردم نبود هیچگاه انقلابی شکل نمیگرفت. این انقلاب را انقلاب اسلامی نامیدند زیرا هدف اسلام است و انقلاب وسیله. هدف کمال انسان اسلامیست و انقلاب بستریست برای دستیابی به این درجه. همین نکته است که پویایی انقلاب را چنان اسلام، زنده نگه داشته و آنقدر صدای آزادیخواهیاش را بلند کرده که تمام جهان متوجه این هویت پر افتخار شدهاند. باشد تا ما، همچو شهیدان، پیرو راه پرسعادت امام روحالله باشیم و در انتها، به جوهرهی عظمت این انقلاب زمینهساز و متصل به ظهور اضافه کنیم و به کاروان فداییان حضرت مهدی ارواحنافداه ملحق شویم. زهرا رشیدی